De Gouwzee als minimuseum naar Historische haven Hoogkerk

Jarenlang lag de Oostzeetjalk Gouwzee verwaarloosd in de Noorderhaven van Groningen. Maar over een tijdje zal de tjalk als minimuseum in de historische haven van Hoogkerk liggen. Met onder andere dank aan Roemte, de stichting die ondernemende maatschappelijke inititatieven in Groningen van de grond helpt te komen. Ook Het Resort werkt eraan mee, dat kunst en kunstenaars op ongebruikelijke plekken wil laten samenkomen.

De Stichting Historische Haven Hoogkerk heeft een samenwerkings-overeenkomst gesloten met de stichting Roemte, onderdeel van het Nationaal Programma Groningen (waarin alle aardbevingsgelden worden verdeeld). Die samenwerking duurt initieel drie jaar, maar start concreet met een haalbaarheidsonderzoek van drie maanden, waarin de financiering moet worden geregeld. Dat brengt ons samen met het Museum aan de A (het voormalige Noordelijk Scheepvaartmuseum) en de gemeente Groningen (de cultuurnota) en het Resort (de culturele onderneming die nu de pilot op Winterwelvaart organiseerde). Dat ziet er hoopvol uit.

Daarnaast moet de restauratie en herinrichting van de Gouwzee worden bedacht en begroot in de komende drie maanden. Als het haalbaarheidsonderzoek/financiering positief uitvalt gaan ze verder met het casco-klaar maken van de Gouwzee op de werf van (en door) Bart Lucassen (scheepswerf S.B.G.). Daarna wordt de Gouwzee naar Hoogkerk gebracht en afgemeerd in de Historische Haven, om vervolgens verder te worden ingetimmerd en gerestaureerd met behulp van vrijwilligers en scholingsprojecten.

Gouwzee naar de Stichting
Toen de Gouwzee werd versleept naar de Zweedse haven was het een stoer maar zwaar verwaarloosd schip. Het werd toen geschonken aan de Stichting Historische Haven hoogkerk, ondanks dat er twijfel bestond over het eigendom. Naspeuring bij het kadaster leverde uiteindelijk de eigenaar op. Het idee de Gouwzee te transformeren tot een museumschip sprak hem aan. Bleef de vraag in wat voor conditie de Gouwzee verkeerde. Het schip was in geen tien jaar gedokt en de verzekering eiste een keuring van het onderwaterschip.

Onderwaterschip
Toen het schip werd gedokt bij Scheepswerf S.B.G. werd de inspecteur gaandeweg enthousiaster. De Gouwzee bleek de tand des tijds goed te hebben doorstaan. De dunste plek in de huid was 4,6 mm, ruim voldoende om de ombouw naar museumschip te rechtvaardigen. Na een grondige keuring, schoonmaakbeurt en in een beschermende verflaag gezet te zijn ligt de Gouwzee in de Zweedse haven te wachten op verder herstel.

De Gouwzee anno 1901
Het schip is in 1901 door A. Prins te Zwartsluis gebouwd. Het was bestemd voor de vaart op de Oostzee. De eerste eigenaar voer ermee onder de naam ‘De Gouwzee’ maar is na enkele jaren failliet gegaan. De nieuwe eigenaar W.F. de Vroome heeft er onder de naam Aaltje Cornelia en later Spes tot 1948 vracht mee gezeild, voornamelijk binnen Nederland. De laatste jaren was er een hulpmotor op het voordek geplaatst met een zijschroef. In 1948 werd het schip wederom verkocht en de volgende eigenaar heeft er nog tot 1953 mee gezeild. Nadat het oude zeil was gescheurd, is de mast weggehaald en er een motor ingebouwd in plaats van de zijschroef. Het schip heeft daarna nog tot 1977 als binnenvaartschip dienst gedaan. Verschillende eigenaren hebben daarna het schip gebruikt als recreatieschip en bewoning.

Kijk hier voor meer info over ‘Red de Gouwzee’

Bekijk hieronder een video over de geschiedenis van Groningen als Zeehaven en de rol die Hoogkerk en de Gouwzee daarin hadden. Je krijgt uitleg over de status van het project ‘Red de Gouwzee’ en het beoogde doel voor de toekomst. De video was ook te zien is het Museum aan de A (Noordelijk Scheepvaartmuseum) tijdens Winter Welvaart.