Albert Wolting vertelt over de tjalk genaamd de Vriendentrouw

Op enkele foto’s in de beeldbank van de Historische Kring Hoogeveen is een tjalk te zien die aan de Alteveerstraat ligt. Het is de Vriendentrouw van de Hoogeveensche schipper Thomas Smit. Hij had de tjalk gekocht van Albertus Hemstede, eveneens afkomstig uit Hoogeveen in 1919. In 1894 was het schip gebouwd in Waterhuizen voor Melle van Wijngaarden. Thomas Smit vervoerde turf, hout, aardappels en andere ladingen. Het was een zeilschip. Als de wind mee zat werd er gezeild. Was dat het niet geval dan moest het schip getrokken, gejaagd, worden. Hiervoor kon een scheepsjager worden ingehuurd, maar dat kostte geld. Voordeliger was dat de schippersvrouw met eventueel de kinderen dit deden. Voor kinderen van de ‘trekkende bevolking’ gold geen leerplicht, zoals die in 1911 in de leerplichtwet was vastgesteld.

Als schipperskind kon je op verschillende manieren onderwijs volgen. Aan boord een lesprogramma doen. Lag het schip dan ergens een paar dagen dan ging het schipperskind naar de plaatselijke school waar men een schippersklas had. Een andere mogelijkheid was het schippersinternaat. De derde optie was in de kost bij een particulier. In 1969 werd de leerplicht ook voor ‘trekkende’ kinderen ingesteld.

Krasse dame
Thomas Smit heeft tot 1959 met de Vriendentrouw gevaren. Uiteindelijk had hij wel een opduwer gekocht, een klein duwbootje, om het schip voort te bewegen. Hij verkocht de tjalk aan Gerritjan Brakel. Deze werkte op een baggermolen en gebruikte het als woning en noemde het RoelWil. De romp werd helemaal wit geschilderd. In 1971 kwam het vaartuig in bezit van Erik Gerding. De oude naamplanken lagen nog in het ruim. De naam Vriendentrouw kwam er weer op te staan. Het ruim werd ingetimmerd als woning. Ook kwam er een DAF scheepsmotor in te staan.
De Vriendentrouw heeft nu een vaste ligplaats in Heerenveen. Gerding vertelde dat een dochter van Thomas Smit pasgeleden nog bij hem aan boord was geweest, een vrouw van 100 jaar oud. Zij was even weer op het schip waarop zij was geboren. Een krasse dame. Dat geldt ook voor de Vriendentrouw: zij is 127 jaar oud en nog steeds in de vaart!

Lees het gehele artikel van Albert Wolting op de bron: Hoogeveensche Courant

Foto: Beeldbank van de Historische Kring Hoogeveen