Tuigage compleet op ZMS Bonaire
Afgelopen week is de volledige tuigage aangebracht op de Bonaire. Dat betekent de ra’s (4 stuks) op de fokkemast, en gaffel en giek op grote en bezaanmast. Hierbij wordt ook al het zgn. “lopend want” aangebracht waardoor de Bonaire er wat tuigage betreft weer bijna uit ziet zoals ze destijds gevaren heeft. (1880-1902)
Het “lopend want” bestaat uit alle lijnen waarmee al deze rondhouten op hun plaats cq in de juiste stand worden gehouden. Officieel horen daar ook nog de lijnen (vallen) bij voor het hijsen van de zeilen. Maar aangezien het schip nooit meer zal zeilen worden die achterwege gelaten. De grootste ra, de fokkera, is 16 meter lang . Aan deze ra zitten ook nog lijzeil-spieren die, uitgeschoven de ra nog langer maken waardoor er nog meer zeil aan bevestigd kon worden, de zogenaamde lijzeilen.
De hele exercitie moest in één dag uitgevoerd worden, maar de voorbereidende werkzaamheden zijn al weken aan de gang. Het karwei wordt uitgevoerd onder leiding van Johan ter Hoor uit Harlingen. Een specialist op dit gebied die veel traditionele schepen tuigt in binnen en buitenland. De gehele operatie werd mogelijk gemaakt door een subsidie van het Waddenfonds.
In 1877 is het schip bij de Koninklijke Marine in dienst gesteld als schroefstoomschip der vierde klasse.
Met de bouw van de Bonaire werd in 1876 begonnen bij de werf Nederlandsche Stoomboot Maatschappij op Feijenoord te Rotterdam. De term: schroefstoomschip sloeg op het feit, dat het driemast zeilschip Bonaire ook was uitgerust met een stoomgedreven voortstuwingsinstallatie, bestaande uit twee Schotse ketels en een tweecilinder liggende stoomzuigermachine. Als er op de machine werd gevaren werden de zeilen gestreken, de schoorsteen omhoog getakeld en de schroef aan de schroefas gekoppeld via de klauwkoppeling. Onder zeil draaide de schroef los mee.
Er zijn nog maar zeven schroefstoomschepen over in de wereld. Maar de Bonaire is het enige schip in dat rijtje dat een ijzeren huid heeft, die is bekleed met wel zeven centimeter dikke teakhouten balken, waardoor het lijkt alsof ook de Bonaire geheel van hout is. Dat hout is tegen de ijzeren huid geschroefd van kiel tot bovenkant verschansing.
De stichting Bonaire heeft overigens dringend behoefte aan vrijwilligers.