Voor de aanschaf van de Enkhuizer Almanak zijn duizend-en-één redenen denkbaar
De Enkhuizer Almanak editie 2023 ligt in de winkels. Het is alweer de 428e jaargang van de oudste nog verschijnende almanak ter wereld. In het Noordhollands Dagblad wat meer informatie over deze eeuwenoude scheeps-almanak.
Waarom werd zo’n almanak gemaakt
„In de middeleeuwen konden weinig mensen lezen of schrijven. De gewone man moest zich vaak behelpen met eenvoudige middelen, zoals losse prentjes met voorlichting over belangrijke zaken en nuttige wenken. Die prentjes, getekend of gedrukt, waren de voorlopers van de almanak. Het ging daarbij niet alleen om afbeeldingen van heiligen en gedeeltes uit de bijbel, maar vooral primitief geïllustreerde tabellen met daarop de feestdagen, marktdagen, schijngestalten van de maan en de tekens van de dierenriem. Analfabeten konden dan letten op symbolen en tekens in die tabellen, zodat ook zij wisten wanneer het veemarkt was, en volle maan en Vastenavond en Pasen. De eerste echte almanakken werden gemaakt door kloosterlingen, maar na de invoering van de boekdrukkunst kreeg bijna elke iedere zichzelf respecterende een eigen almanak, eigenlijk een soort gemeentegids. Van al die almanakken verschijnt alleen de Enkhuizer Almanak nog. Al sinds 1595.”
Wordt deze almanak al 428 jaar in Enkhuizen gemaakt?
„Nee, jarenlang wees zelfs niets erop dat de Enkhuizer Almanak zijn oorsprong in Enkhuizen had. Er werd zelfs gedacht dat de toevoeging ’Enkhuizer’ een beetje misleidend was en pas op een later tijdstip had plaatsgevonden, omdat Enkhuizen een belangrijke haven en VOC-stad was, en dus een ’sterk merk’. Het uitgaverecht lag jarenlang bij de familie Stichter. Johannes Stichter was een drukker en boekverkoper in Amsterdam. In de vorige eeuw werd hij gemaakt in Haarlem en Apeldoorn. Sinds 1992 zit de redactie en uitgeverij van de Enkhuizer Almanak weer in Enkhuizen. Met nadruk op weer, want in 2015 dook opeens een exemplaar uit het jaar 1680, gedrukt door Jan Janszoon Pottjen op het Zuiderspui 3 in jawel: Enkhuizen!”
Waarom zou ik vandaag de dag de almanak nog kopen?
„Duizend-en-één redenen. Kitesurfers kunnen er bijvoorbeeld in opzoeken wanneer het hoog- en laagwater is bij het brede strand van IJmuiden. Maar er staat ook in wanneer de kermis in Sijbekarspel is, waar en wanneer er zonsverduisteringen te zien zijn, wat precies een sleutelslaapje is, hoe de vlaginstructie voor de Nederlandse vlag luidt – spoiler: het is niet blauw-wit-rood – en met het oog op het naderende WK: wanneer het Nederlands Elftal de WK-finale verloor en van wie. In de editie 2023 staan verder weer veel weetjes en wetenswaardigheden, verhaaltjes en grapjes en ook een Kookboek van de Zuiderzee met geschiedenis en leuke recepten. Doet het altijd goed als relatiegeschenk, schoencadeautje met sinterklaas of als verjaardagscadeau voor de man of vrouw die alles al heeft.”
Lees het gehele artikel op de bron: NHD, alleen voor abonnees
De Enkhuizer Almanak, editie 2023 is à 9,50 euro te koop bij de lokale boekhandel of als dat niet lukt via de webwinkel
Afbeelding: Jaco Joris © Enkhuizer Almanak