De oudste behoudsorganisatie van Nederland…de SSRP!
Op 11 en 12 juli viert de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten het 65 jarig bestaan van de oudste behoudsorganisatie van Nederland de S.S.R.P. Daarbij worden zo’n 120 ronde en platbodemjachten (houten als stalen schepen) in de havenkom en de jachthavens van Langweer verwacht. Het Statenjacht ‘Friso’ behoort ook tot genodigde schepen. Een feesttent op de kade zorgt voor de ontvangst van schippers en bemanningsleden. De opening van het weekend zal vrijdagavond plaatsvinden.
Zaterdag zal in het teken staan van het traditionele admiraalzeilen en op zondag vinden de wedstrijden plaats. De jeugdige bemanning van de schepen krijgt op zondag een aangepast programma aangeboden. Zodra de inschrijving opengesteld wordt, wordt het definitieve programma bekend gemaakt.
In deze Scheepspost lees je het eerste deel van de geschiedenis van de SSRP, het tweede deel volgt op een later tijdstip.
Geschiedenis
In de Waterkampioen van 1939 stond een artikel ‘De uitstervende boeiers’. Zou er geen belangstelling bestaan voor een Nederlandsche Boeierclub? Het dreigende krijgsgeweld dat Nederland naderde, gevolgd door de oorlogsjaren en de jaren van wederopbouw drong de eerder gestelde vraag van een ‘Nederlandsche Boeierclub’ echter volledig naar de achtergrond.
In 1951 werd een lijstje opgesteld met de namen van zes boeiers en zes Friese jachten met hun eigenaars en slechts vier geschatte bouwjaren. Dit klinkt als een eerste Schepenlijst! De scheepshistorie en de daarbij behorende scheepswerven, zoals in Joure en IJlst, zouden beschreven moeten worden. Deze archieven zijn inmiddels in bruikleen afgestaan aan het Fries Scheepvaart Museum (FSM).
Commissie Stamboek Friese Platbodemjachten
In 1952 besloot het bestuur van het FSM tot de instelling van een Commissie Stamboek Friese Platbodemjachten. De opdracht van deze Cie was het samenstellen van een Stamboek van Friese Platbodemjachten, die door hun bouw en sierlijkheid als monument beschermd moeten worden. Vooral om de latente belangstelling te activeren.
De firma Molenaar en Zn. uit Grou beschikte nog over bestekboeken uit de 18e en 19e eeuw voor de oude zeilmakerskunst. In Grou was K.Z.V. Oostergoo in het bezit van haar archief vanaf het oprichtingsjaar 1848. De wedstrijdboeken hielpen mee om scheeps- en eigenaarsnamen te achterhalen. Op deze wijze werden moeizaam via archieven en mondelinge verhalen de eerste bouwstenen voor het Stamboek vergaard.
In de Waterkampioen van 1952 presenteerde de Commissie Stamboek zich aan de in aantal toegenomen lezers, met het artikel ‘Stamboek Friese Platbodemjachten’.
De eerste reünie in 1953
Waar in 1939 de tijd niet rijp voor was vond in 1952 wel veel belangstelling: ‘Teneinde de glorie van de ronde jachten nog beter tot haar recht te doen komen en te demonstreren welk een kostelijk erfgoed zij vertegenwoordigen heeft de Cie. vanuit de K.Z.V. Oostergoo, de oudste zeilvereniging in Friesland, verzocht een reünie van deze schepen te organiseren.’
Via de sleepdienst, beschikbaar gesteld door het Rotterdams Rijnvaart Bedrijf, kwamen de (kleine houten) deelnemende schepen vanuit Holland naar Friesland voor de reünie welke op 4 en 5 juli 1953 te Grouw gehouden zou worden. Het admiraalzeilen met eskaders, het groeten van de admiraal en het formatie zeilen is volgens de aanwezigen een historisch belangrijke herinnering om nooit meer te vergeten. Op zondag vonden de zeilwedstrijden plaats op de Wijde Ee. In juli 1954 vond de tweede reünie plaats, georganiseerd door de Commissie Stamboek, nu i.s.m. K.Z.V. ‘Oostergoo’, het F.S.M. en de K.Z.V. ‘Sneek’.
Daarbij heeft op 22 mei 1954 de overdracht van de boeier ‘Jean Bart’ plaatsgevonden onder de oude naam ‘Friso’ als Statenjacht aan het Provinciaal Bestuur. Deze scheepshistorie van het huidige Statenjacht is op 22-23 mei 2019 herdacht en gevierd in aanwezigheid van ca. 70 houten Friese schepen in de havenkom bij hotel ‘Oostergoo’.
‘Sperwer’ bij de werf van Van der Zee in Joure
De Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten
Na mei 1954 begon de belangstelling vanuit heel Nederland, Engeland en België voor de Friese ronde jachten, tjalken, de Zuiderzee-vissersschepen, kwakken, blazers, bollen, Staverse jollen, de Zeeuwse hoogaarsen en hengsten te groeien. Om de groei en belangstelling te kanaliseren is op 8 oktober 1955 vanuit de Cie. Stamboek de Stichting Stamboek Ronde en Platbodemjachten statutair opgericht. Met bestuursleden en ondersteuning vanuit het Fries Scheepvaart Museum, K.Z.V. ‘Oostergoo’, ‘KNZ&RV’, K.R.Z.V. ‘De Maas’, K.Z.V. ‘Sneek’, Vereniging ‘Vrienden van het Zuiderzeemuseum’.
In de volgende aflevering over de SSRP in de Scheepspost leest u over de uitbreiding van de SSRP met stalen schepen tot aan de huidige vloot van 2020.