De makreel die overleefde

In de serie markante schepen in het gebied van de IJopener stond het verhaal van de Svalbard, ooit in Duitsland gedoopt als Makrele. Kroniek van een schip dat allang op de bodem van de zee had moeten liggen, maar ondanks grof geschut toch bleef bestaan.

Als schepen konden spreken, hadden sommige heel wat te vertellen. Neem de Svalbard, met ligplaats aan de Surinamekade in het Oostelijk Havengebied. Iets van haar opmerkelijke geschiedenis wordt duidelijk door een informatiebord naast haar aanmeerplek. Maar met de nuchtere feiten die daarop vermeld staan – hoe goed het ook is dat dit gebeurt! – is haar verleden niet verteld. Dan moet je dieper graven.

Haar eerste decennium is getekend door bruut geweld. Bijna was ze ten onder gegaan tijdens zware bombardementen in de Tweede Wereldoorlog. Maar door een onbekend mirakel wist ze te overleven. Het bestaan waarvoor ze bedoeld was – dat van onderzoeksschip – duurde maar tien jaar. Na de oorlog begon een zwerftocht die eindigde in Amsterdam, waar ze nu dient als bed and breakfast en als onderkomen voor een bekende singer/songwriter en zijn hond.

Maar laten we even teruggaan naar de jaren dertig van de vorige eeuw. In opdracht van een Duits instituut voor zee-onderzoek, de Biologische Anstalt Helgoland, ging in 1936 bij de Schiffsbaugesellschaft Unterweser in Bremerhaven een schip te water met de naam Makrele. Ze was geklonken, zoals destijds gebruikelijk, en bestemd voor visserij-research. In 1936 wisten ze dat nog niet, maar het bleek pech dat de ‘heimat’ van de Biologische Anstalt en de Makrele het rotsige Helgoland was. Daarover later meer.

Opmerkelijke boeg
De Makrele kreeg van de werf een lengte van 36 en een breedte van 7 meter. Een schip met een voor die tijd opmerkelijke boeg, genoemd naar de ontwerper Fritz Maier. De halfronde, onderwater iets geknikte Maier-boeg werd populair toen bleek dat de vorm een hogere snelheid mogelijk maakte bij gelijkblijvend motorvermogen. Bovendien gedroegen schepen met zo’n boeg zich beter in zeegang en had die voorsteven gunstige invloed op het laadvermogen. De Makrele/Svalbard is een van de weinige zeeschepen in Nederland met nog een origineel-historische Maier-boeg.

Lees het gehele artikel over het schip van zanger Douwe Bob op de bron: OostOnline

Foto: De Svalbard op haar ligplaats aan de Surinamekade, Facebook