Organisaties mobiel erfgoed beschermen leden tegen gevaarlijke stoffen
Verenigingen voor eigenaren van mobiel erfgoed hebben in samenwerking met experts van PreventPartner een heldere instructie ontwikkeld om op een veilige manier onderhoud te plegen aan mobiel erfgoed, waaronder klassieke voertuigen, vaartuigen, vliegtuigen, treinen en trams. Bij het verwijderen of bewerken van verf kunnen gevaarlijke stoffen vrijkomen, zoals chroom-6, fijnstof en lood. Met de juiste veiligheidsmaatregelen wordt gezondheidsschade voorkomen. De informatie hierover, toegespitst op hobbymatig gebruik, is samengevat in een folder en een infographic.
Met enige regelmaat verschijnen in het nieuws schrikbarende verhalen over blootstelling van werknemers aan gevaarlijke stoffen. Onder andere defensiepersoneel en werknemers van NS bleken te zijn blootgesteld aan stoffen die schadelijk zijn voor de gezondheid. De vraag rees in hoeverre mensen die in hun vrije tijd werken aan mobiel erfgoed worden blootgesteld aan dit soort stoffen.
Gevaarlijke stoffen zoals lood en chroom-6 mogen inmiddels niet meer worden gebruikt, maar op ouder materiaal zijn deze stoffen nog steeds aanwezig. Daarnaast kan bij het bewerken of verwijderen van verf veel stof vrijkomen, dat zo klein is dat het de longen bereikt en daar schade aanricht. Voor veel van deze stoffen geldt dat ze pas een risico voor de gezondheid vormen op het moment dat ze vrijkomen, dus bijvoorbeeld bij onderhoudswerkzaamheden, zoals schuren en lassen. Dit betekent dat ook mensen die voor hun hobby klussen aan oude voertuigen, vaartuigen, vliegtuigen of spoor- en tramwegmaterieel hieraan blootgesteld kunnen worden. Voor bedrijven – waar dagelijks wordt gewerkt met dit soort materialen – is er inmiddels een beheersregime ontwikkeld. Voor de informatiefolder is pragmatisch gekeken naar maatregelen om mensen die als hobby klussen – en minder risico lopen – met relatief eenvoudige middelen veilig te laten werken. Zo is het niet erg aannemelijk dat iemand voor duizenden euro’s zware industriële afzuiging in zijn schuur laat installeren, maar wel kun je afzuiging op een machine zelf aansluiten, goede mondmaskers gebruiken en je bewust zijn van risico’s voor mensen in de buurt en thuis.
Gevaar versus risico
Bij blootstelling aan gevaarlijke stoffen wordt het risico dat iemand loopt op gezondheidsschade niet alleen bepaald door hoe gevaarlijk een stof is, maar ook door hoe vaak en hoe lang iemand met de stof in aanraking komt. Dat maakt dat iemand die voor de hobby af en toe eens een boot of een vliegtuig opschuurt, lang niet zo’n groot risico loopt op gezondheidsschade als iemand die dit dagelijks voor zijn werk doet. Dat neemt niet weg dat blootstelling aan gevaarlijke stoffen zoveel mogelijk moet worden voorkomen.
Verspreiding
De folder en de infographic worden actief verspreid onder de leden van organisaties voor mobiel erfgoed. De informatie is daarnaast gratis voor iedereen beschikbaar op www.mobiel-erfgoed.nl.
Het ontwikkelen van dit voorlichtingsmateriaal was mede mogelijk dankzij de financiële ondersteuning door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
De folder over veilig werken is hier te vinden
De infographic over veilig en stofvrij werken staat hier
Een document met veelgestelde vragen over veilig en stofvrij werken vind je hier