HMS Staunch: een bijzonder ontwerp

HMS Staunch was misschien maar een klein bootje, ze vertegenwoordigde wel een behoorlijke revolutie in de scheepsbouw. Rond 1860 drongen politieke spanningen tussen Groot-Brittannië en Frankrijk het Britse parlement om een nieuw soort schip voor kustverdediging te ontwikkelen. Het ontwerp werd gemaakt door de beroemde architect George Wightwich (1802-1872) en het prototype van het schip werd in 1867 gebouwd door de W.G. Amstrong Ltd. scheepswerf in Elswick, Newcastle-on-Tyne.

De Staunch was een klein, ijzer bekleed bootje met een verplaatsing van 200 ton: 22,8 m lang, 7,6 m breed en met een diepgang van slechts 1,9 m. Haar eigenaardige vorm zorgde voor haar bijnaam van “flatiron” boot. Een bijnaam die gedeeld werd door de kanonboten die daarna werden gebouwd, gebaseerd op hetzelfde ontwerp. Ze was een stoom aangedreven boot met twee schroeven, met daarbij het revolutionaire aspect dat het geen functionele masten of zeilen had. In feite was ze het eerste schip dat ooit in opdracht van de Britse Royal Navy was dat alleen stoom gebruikte voor aandrijving. In dit opzicht was ze een game changer.

Dat ze een kleiner en flexibel schip was met een proportioneel zwaar kanon was een heel modern idee voor haar tijd. Het belang van kleinere schepen die in grote getale geproduceerd konden worden was populair onder de meest vooruitdenkende marinestrategen in de tweede helft van de 19e eeuw. Dit concept zal bijna een eeuw duren voordat het geaccepteerd wordt door de admiraliteit van de grotere marines van de wereld. De Staunch had een enkel kanon van 22,8 cm. Het schip werd bestuurd door een bemanning van 31 perdonen.

De Staunch bleef actief tot 1904, toen ze verkocht werd voor sloop. Maar haar nalatenschap is onmiskenbaar. Haar ontwerp werd door de Nederlandse marine gebruikt om de Ever-klasse te creëren, waarvan de eerste twee boten in dezelfde scheepswerf als de Staunch in 1870 werden gebouwd. In datzelfde jaar begonnen de Britten met de productie van de Ant-klasse, dat was een verbeterde en zwaardere versie van de Staunch.

Dit prachtige model gebouwd in schaal 1:50 door Dieter Johansson staat in de tentoonstelling over de geschiedenis van de moderne marineoorlog op dek 5 van het Internationales Maritimes Museum Hamburg.

Bron: Internationales Maritimes Museum Hamburg