Turfrace herinnert aan het Smallingerland van vroeger
De Turfrace in Smallingerland ging voor het eerst sinds vijf jaar weer door. Teams op elf skûtsjes en zes pramen proberen elkaar tussen Drachten, Rottevalle en De Veenhoop af te troeven op een manier zoals het honderd jaar geleden ging: zeilen, jagen en bomen. ,,Hjir waard eartiids sân ôfgroeven en yn skippen dyn”, zegt Freek Bakker (31), gehuld in een rode overall en voor de gelegenheid assistent-havenmeester in het haventje van Smalle Ee. Deelnemers aan de Turfrace moeten met hun praam of skûtsje tot het eind het nauwe haventje invaren. Dat lukt alleen door met gestreken zeilen te ‘bomen’ met lange polsstokken.
De Turfrace is als het ware het skûtsjesilen van weleer, zegt Haiko van der Werff, voorzitter van het folkloristische evenement. Vracht vervoeren door te zeilen, jagen (het schip langs de kant trekken aan een touw) en vooral ook veel bomen. In de zeven dorpen die de skûtsjes en pramen aandoen moet de bemanning een taak volbrengen. In Smalle Ee is dat een heel historische: een jutezak vol zand scheppen en aan boord brengen. ,,Der binne hiel wat stêden yn Fryslân op it sân fan Smelle Ie boud.”
De Turfrace wordt normaliter om de drie jaar gehouden. De wedstrijd is in 2013 ontstaan uit de wens van het gemeentebestuur om dat jaar de skûtsjehistorie centraal te stellen, herinnert Van der Werff zich. ,,Turf en skipsbou binne essinsjeel foar de ûntsteansskiednis fan Drachten. Skûstjesilen wie eartiids net in sport, mar in echt ambacht foar ferfier.”
In Smalle Ee lokken een ouderwetse draaimolen, een kraampje met koffie en een plak zelfgebakken cake voor 1 euro en sjoelbakken enkele tientallen nieuwsgierigen naar het haventje. De Jubbegaster trekharmonicavereniging Paulus Jakje speelt Bitter Zeemanslied als de praam de Swarte Swan even na half twee als eerste zand komt scheppen. Het duurt meer dan 20 minuten voor Sterke Jerke (niet te verwarren met het zeilvlot Sterke Yerke) als tweede schip en eerste skûtsje het dorp aan de doodlopende weg binnenvaart.
Sterke Jerke en Swarte Swan winnen Turfrace
Bij de skûtsjes was de Sterke Jerke uit Earnewâld van schipper Pieter Jilles Tjoelker de snelste van de Turfrace van Smallingerland in opgeteld de proloog van vrijdag en de wedstijd van zaterdag. Bij de pramen ging de eerste prijs zaterdagavond naar Swarte Swan van schipper Henk Regts uit De Veenhoop. Die deed zaterdag bijna zeven uur over de race (6:56,17) van Drachten, via Opeinde, Rottevalle, Buitenstvallaat, Smalle Ee, Oudega en De Veenhoop terug naar Drachten. De snelste tijd van alle schepen. Twee pramen en één skûtsje haalden de eindstreep niet.
Lees het gehele artikel op de bron: LC, alleen voor abonnees
Kijk hier voor de complete uitslag
Afbeelding: Skutsje De Eenvoud met enkele Peinders als bemanning zeilde en boomde naar de tweede plaats