Archeologie, Musea en Behoud

Een eeuw oude vete eindigt in een tragisch ongeval

Scheepspostlezer Dirk van Driel, tevens een goede bekende van Wouter van Dusseldorp, reconstrueerde de boeiende historie van zijn schip ‘Gudrun’, ex ‘Frisia’, en plaatste die op zijn website. Aan die historie zit een schokkend verhaal vast, dat de moeite waard is om te vertellen.

We schrijven 1923, als de luxe beurtmotor ‘Frisia’ bij Scheepswerf Kroese in Hoogezand tewater wordt gelaten. Albert Jasper, de kersverse eigenaar, heeft een beurtdienst Harlingen-Groningen in de zin, en biedt zijn diensten aan in een advertentie, die op 11 december 1923 verschijnt in de Leeuwarder Courant.

Echter, op diezelfde route is zijn broer ook al actief, en die pikt de kersverse concurrentie niet, blijkt uit een tegenadvertentie, die hij een goede week later in het Nieuwsblad van het Noorden (NvhN) laat zetten.

Uit de krantenadvertenties wordt duidelijk dat de broers Albert en Hendrik Jasper elkaar niet mochten. Albert Jasper is eigenaar van de nieuwe ‘Frisia’, Hendrik baat de ‘Friesland’ uit. Of de vete alleen met de onderlinge concurrentie op dezelfde route te maken heeft, of dat er meer onder zit is niet bekend, maar dat de gram diep zit is duidelijk; in verschillende advertenties laat Hendrik weten dat klanten zich niet moeten vergissen: Albert en zijn ‘Frisia’ deugen niet, voor vervoer naar en van Groningen moeten ze echt bij hem zijn. Zijn broer Albert laat zich ook niet onbetuigd, en maakt in dezelfde krant reclame voor zijn eigen bedrijf. Hij betrekt er zelfs een compagnon bij, een zekere Mulder, die vaart op de ‘Frisia II’.

Dat schiet Hendrik in het verkeerde keelgat. Die Mulder vaart helemaal niet op met mijn broer, maar met mij! De mensen mochten eens geloven dat mijn beurtdienst is opgeheven, maar dat is helemaal niet zo, laat hij in een uitvoerige annonce in de Harlinger Courant weten.

Tragisch ongeluk

Of de vete ooit bijgelegd is weten we niet, maar wel dat de concurrentie ophoudt op 15 augustus 1929. Dan vaart de ‘Frisia’ in de Groningervaart onder Bergum, op weg naar Leeuwarden, als het dochtertje van 3 overboord kukelt. In een krantenartikel, dat een dag later verschijnt in het Leeuwarder Nieuwsblad, wordt het hele voorval uit de doeken gedaan. De beurtmotor wordt hierin abusievelijk een motortjalk genoemd, maar dat het om hetzelfde schip met dezelfde eigenaar gaat, lijdt geen twijfel. Het echtpaar Jasper verkoopt het schip niet lang daarna, en gaat aan de wal wonen.

Lees het hele verhaal, en meer over hoe het verder ging met de Frisia, die nu vaart onder de naam Gudrun, op de website van Dirk van Driel.