Column over de erfgoedwaarde van schepen
Jochem en Stephanie Blaaser komen uit een echte binnenvaartfamilie. Al vele generaties vaart men in de familie. Een van de mooie verhalen die tijdens verjaardagen altijd de ronde doen, is het verhaal van de Nachtwacht.
Dit prachtige schilderij was in de Tweede Wereldoorlog in de duinen verborgen. Toen de bezetter daar kustverdedigingswerken ging bouwen, werd die locatie te risico vol gevonden, en is De Nachtwacht verplaatst naar de mergelgrotten van de St. Pietersberg bij Maastricht. Na de bevrijding in juni 1945 is De Nachtwacht met het ms Door God gegeven, een schip van een oudoom van Jochem en Stephanie, via België terug gevaren naar Amsterdam. Een grappig detail is dat de oudoom geen idee had van zijn bijzondere lading; hij kende het schilderij niet en Rembrandt was hem ook onbekend. Wel was oudoom erg onder de indruk toen hij later de waarde hoorde.
Jochem en Stephanie houden op hun manier de geschiedenis in ere. Zij zijn lid van de werkgroep varende historie. Samen met andere vrijwilligers houden broer en zus Blaaser een oude stoomsleepboot in ere. Ze zorgen ervoor dat het schip goed in de verf zit, de Schotse stoomketel en de machine goed werken en dat het verantwoord is om af en toe met passagiers te varen zodat er geld wordt binnengehaald voor het onderhoud.
Stephanie Blaaser wil dat alles goed geregeld is. Het schip vaart met een certificaat en dat wil ze zo houden. Wat moet zij daarvoor doen mocht het certificaat verlopen? Artikel 24 van ESTRIN maakt het mogelijk om voor een traditioneel schip dat geen CvO had of een nieuw gebouwde replica een certificaat te krijgen.
ATV
Via via heeft Blaaser gehoord van de Stichting Advies Orgaan Traditionele Vaartuigen (ATV). Het ATV is opgericht in nauw overleg met de Federatie Varend Erfgoed Nederland (FVEN). ATV is een door IL&T erkende instelling die IL&T adviseert over de erfgoedwaarde van het vaartuig. Een historisch schip kan immers niet zonder de museale waarde en/of zijn oorspronkelijk karakter aan te tasten, voldoen aan de moderne eisen. Voor schepen die het behouden waard zijn, bestaat de mogelijkheid om met behulp van ATV afwijkende of aanvullende voorschriften vast te leggen die de veilige vaart waarborgen en toch via die weg de mogelijkheid openen naar een certificaat.
Let op: ATV heeft een eigen beoordelingskader. Opname alleen in het Register Varend erfgoed Nederland is niet voldoende. Het ATV is met haar werkzaamheden begonnen in 2021. Op dit moment heeft het ATV over 12 schepen advies uitgebracht. Een schip met een positief advies van ATV heeft een eerste stap gezet op de weg naar het verkrijgen van een certificaat. Maar het verdere verloop van een certificeringsproces blijkt lastig. Na een positief advies van het ATV zijn er verschillende vragen die in het kader van de certificering moeten worden bekeken.
Op dit moment dient door IL&T het normenkader te worden vastgesteld en moet duidelijk worden hoe en door wie de inspecties worden uitgevoerd.
Er worden stappen in de goede richting gezet, maar het is nodig om hier concreet uitvoering aan te geven. Daartoe kan contact worden opgenomen met IL&T met exact deze vraag: wat is het normenkader voor de keuring van historische vaartuigen, hoe worden de keuringen uitgevoerd en welke erkende deskundigen mogen deze keuringen uitvoeren?
Lees deze column van Ynke Ooykaas in de Scheepvaartkrant.
Ynke Ooijkaas is advocaat bij Boonk Van Leeuwen Advocaten te Rotterdam. Ze geeft o.a. juridische ondersteuning aan de bruine vloot.