Zeldzaam wrak van een Nederlands 17e-eeuwse fluitschip ontdekt
Tijdens het maken van documentatieduiken op enkele zogenaamd 1e of 2e Wereldoorlog wrakken aan de monding van de Golf van Finland, daalden Badewanne-duikers neer op een grote verrassing: een 17e eeuw wrak van een fluitschip.
Sinds de middeleeuwen is de Oostzee een belangrijke handelsroute, omdat in Holland en Engeland veel hout, teer en hennep nodig was, die allemaal beschikbaar waren rond de Oostzee. Vanaf de 13e eeuw beheerste de Hanze de handel, maar in de 17e eeuw kreeg de zeer efficiënte koopvaardij van de Nederlandse Republiek de controle over deze handel.
Eén scheepstype steekt duidelijk boven alle anderen uit en wordt de steunpilaar van deze handel: het Nederlandse “Fluit” -schip, een driemaster met een ruim rompontwerp, zonder kanonnen en met een zeer grote laadcapaciteit. De Fluit-schepen maakten gebruik van een nieuwe en geavanceerde tuigage met slim ontworpen takelsystemen om de werven en zeilen te hijsen en te trimmen. Hierdoor was een veel kleinere bemanning mogelijk dan eerdere scheepstypen, waardoor de handel winstgevender werd.
Een ander nieuw kenmerk aan boord van de Fluit-schepen was dat de hele bemanning “achter de hoofdmast” woonde – Meester, stuurlieden, bootsman, kok en alle be,anningsleden, allen deelden dezelfde ruimte tussen de dekken, en aten aan dezelfde tafel. Dit was zeer ongebruikelijk in de samenleving van die tijd, laat staan in de sterk hiërarchische maritieme wereld. De Fluit-schepen waren dominant in de Baltische handel tussen eind 16e en midden 18e eeuw. Maar heel weinig van deze eens zo gewone schepen hebben het overleefd, zelfs als wrakken.
Daarom was het een grote verrassing toen duikers afdaalden op een wrak op 85 meter diepte, een bijna volledig bewaard gebleven Nederlands Fluit-schip ontdekten. Ze rust op haar kiel op de zeebodem, met het meeste van haar tuigage om haar heen verspreid. Er is slechts geringe schade, veroorzaakt door een sleepnet. Hierdoor is het achterdek en het bovenste deel van de typische Fluit-spiegel enigszins beschadigd. Afgezien van deze beschadigingen is het wrak intact, zijn de ruimen vol en zitten alle beplanken stevig op hun plaats. Zelfs de beschadigde onderdelen en componenten van de spiegelversieringen, zoals de “Hoekmen” of de “Strongmen” zijn te vinden op de bodem achter het achterschip.
Alleen op zeldzame plaatsen in de wereld, waaronder de Oostzee, kunnen houten wrakken eeuwenlang overleven zonder te worden vernietigd door chemische, biochemische en biologische rottingsprocessen. Vanwege het lage zoutgehalte, absolute duisternis en zeer lage temperaturen het hele jaar door zijn deze processen erg traag in de Oostzee. Misschien wel het belangrijkste is dat houtborende organismen zoals scheepswormen niet in een dergelijke omgeving kunnen leven. Zelfs in gematigde zeeën verdwijnen alle houten wrakken in decennia, tenzij ze in sedimenten worden begraven.
Lees het gehele artikel met foto’s en video op de bron: Badewanne.fi