WALVIS, al jaren een bedreigde soort

Het jaar 2020 was nog maar nauwelijks begonnen of de eerste dreun kwam al weer binnen. De WALVIS, het enige nog operationele als ijsbreker gebouwde vaartuig van ons land werd/wordt bedreigd in het voortbestaan.

Naar de sloop?
Eigenaren dreigen ons, de liefhebbers van historische vaartuigen, met het onttakelen van dit unieke vaartuig wat na verloop van tijd zal eindigen in het verslepen naar een sloperij, die er vervolgens nog een flinke kluif aan zal hebben om dit casco verder af te takelen.

Zo mag het niet gaan, want als een dergelijk uniek vaartuig op deze wijze moet gaan eindigen, dan heeft ons werk als Behoudsorganisatie(s) geen enkele toekomst meer.

Erfgoedwet geen garantie voor beter beleid
Wat is er dan immers bereikt met het feit, dat de Federatie Varend Erfgoed Nederland in 2015 vol trots in de pers kwam, dat er een doel was bereikt, want het Mobiel (en dus ook Varend) Erfgoed kreeg in de nieuwe Erfgoedwet de erkenning, die het verdiende. Tevens kwam tijdens de SAIL IN van dat jaar, de toenmalige minister van O.C.W. persoonlijk bij “Het Varend Erfgoed” aan boord om de nieuwe website van het Register Varend Erfgoed Nederland te openen. Vanaf dat jaar zijn er verwachtingen gewekt, waarbij een ieder verwachtte, dat zaken makkelijker zouden worden voor ons (varend) erfgoed.

Het tegendeel blijkt waar, het is naar het gevoel van veel eigenaren alleen maar moeilijker geworden en nu vijf jaar later is de conclusie, dat erkenning in een Erfgoedwet voor de particuliere eigenaren nog geen enkele structurele (en financiële) ondersteuning van overheden voor het Mobiel Erfgoed heeft gebracht.

Ligplaats is een probleem
Wat wel verbazingwekkend is, is dat de zeer tot behoud gedreven eigenaren van dit vaartuig, ook na vele jaren van zoeken naar een ligplaats nog steeds niet geslaagd noch gesteund zijn hierbij. Er zijn in ons land een aanzienlijk aantal zogenoemde  Erfgoedhavens, zoveel zelfs dat ook die zich inmiddels weer hebben verenigd in een platform. Echter de verwoede pogingen om de WALVIS in één van die havens een ligplaats te laten krijgen, zijn allemaal op niets uitgelopen en dat is vreemd. Men zou er haast aan gaan denken om de A.C.M. in te schakelen, want het lijkt wel of er geheime afspraken zijn tussen die havens om de WALVIS te weren.

Bijzondere diesel-elektrische ijsbreker
Hoewel primair gebouwd om de Amsterdamse Haven werkend te houden bij ijsgang, waren een flink aantal gemeentes er zeer bij gebaat, dat de WALVIS en de IJsbeer in die jaren de plaatselijke economie op gang hielden. Zo van belang, dat zelfs in 1969 nog werd besloten nog een keer zo’n speciale ijsbreker te bouwen in de vorm van de Poolvos.

Zowel de IJsbeer als de Poolvos varen niet meer in die functie, dus alleen daarom al zou de WALVIS gespaard moeten worden als een brok technisch cultureel varend erfgoed van Nederland. De machinekamer alleen al is het behouden waard: een door 3 Thomassen motoren aangedreven diesel elektrische vaartuig.

Wellicht moeten de diverse organisaties van bedrijfsvaartuigen toch maar eens een initiatief van de grond brengen, waarbij dit vaartuig eindelijk een eigen ligplaats krijgt op een cultureel historische verantwoorde plek in ons land.

Bron: B.A.S.M.

Foto: Archief B.A.S.M.: de Walvis op haar inmiddels historische ligplaats achter in de IJhaven te Amsterdam, in haar vaste hoek.