Vuurtoren Lange Jaap lijkt total loss door werking van elementen op gietijzer en constructiefouten

De toekomst van vuurtoren Lange Jaap is niet alleen onzeker, maar ook politiek brisant. Twee regeringspartijen stellen kritische vragen over de wijze waarop Rijkswaterstaat met het rijksmonument is omgegaan. De vraag is echter of de beheerder wel wat aan de scheurvorming kan doen; er wordt achter de schermen al decennia tevergeefs gezocht naar een oplossing.

Uit het feit dat er volgens de Nederlandse Vuurtorenvereniging reeds 25 jaar gesteggel is over de staat van onderhoud valt af te leiden dat de rijksoverheid zwaar met de Lange Jaap in de maag zit. In 1876 werden de gietijzeren onderdelen van de toren in Dordrecht gegoten. De duizenden metalen platen werden vervolgens met een veelvoud aan bouten in Huisduinen aan elkaar geklonken.

Er zouden toen constructiefouten zijn gemaakt, oppert Rijkswaterstaat nu. De toren vertoont, na bijna anderhalve eeuw door de harde wind geteisterd te zijn, volop sporen van geseling door de elementen. Naast breuken in het gietijzer is er sprake van schade door lekkage, ramen moeten vervangen worden en stootnaden aan de buitenkant zijn beschadigd. Verrassend is dat allemaal niet, maar wel frustrerend omdat de vereiste aanpak uitblijft.

Steen kan eeuwen weerstaan, een toren van gietijzer is een heel ander verhaal. Belastingen van gietijzer leiden al gauw tot breuk- of scheurvorming. Dit heeft te maken met de samenstelling van het materiaal. Het gieten van ijzer in mallen van zand is een techniek uit de 19e eeuw toen de temperaturen niet hoog genoeg waren. De resultaten van beweging en zonnewarmte zijn daarom binnen, maar nu ook buiten te zien. Toch zijn er gietijzeren torens die er beter aan toe zijn.

Is de Lange Jaap total loss of is het rijksmonument nog op te knappen
Nieuw onderzoek in de nabije toekomst zal antwoord op die vraag moeten geven. Tot die tijd blijft een strook van zeventig meter om de toren verboden terrein vanwege het risico op omvallen, zeker in combinatie met de verwachte herfstwind waarschuwt de minister van infrastructuur en waterstaat.

Lees het gehele artikel op de bron: NHD Premium, alleen voor abonnees

Afbeelding: Wikimedia, Jim van der Mee