Verwacht: tentoonstelling ‘Watersport in perspectief’ rond Robbert Das

Eind mei ’23 opent Het Scheepvaartmuseum de nieuwe presentatie ‘Watersport in perspectief’ die volledig in het teken staat van tekenaar en futuroloog Robbert Das. Deze tijdelijke presentatie toont tekeningen die verworven zijn in 2019. De scheepstekeningen zijn gemaakt met een uitzonderlijk oog voor detail.

Van jongs af aan maakte Robbert Das (1927), samen met zijn tweelingbroer Rudolf (1927-2020), tal van opengewerkte perspectieftekeningen van onder meer de scheep- en luchtvaart. Vanaf 1966 publiceerden de gebroeders Das in een reeks boeken hun toekomstvisie over ruimtelijke ordening en transport. Sommige van hun ideeën en voorspellingen zijn later werkelijkheid geworden, waardoor ze steeds vaker als futuroloog werden gezien. Beide broers hadden hun eigen voorkeur voor onderwerpen. Waar broer Rudolf koos voor architectuur en stedenbouw, volgde Robbert zijn grote liefde voor de maritieme wereld.

Illustrator
Zijn scheepstekeningen zijn buitengewoon accuraat. Zowel de buiten- als binnenkant van de schepen zijn zeer gedetailleerd getekend. De doorkijk in de romp van een jacht toont niet alleen de constructie, maar ook het interieur. Op deze wijze heeft Das in de bijna zeventig jaar dat hij als illustrator werkzaam was een groot aantal iconische schepen de revue laten passeren: van de schoener Atlantic (1903) tot aan de Pionier (1958) en van de speedboor Miss England II (1930) tot aan de recordzeiler Hydroptère (2008). Foto’s en ontwerptekeningen van jachten gebruikte hij als studiemateriaal voor zijn illustraties. Van computers heeft hij nog nooit gebruik willen maken.

Futuroloog
Das dacht graag na over de toekomst en tekende schepen met draagvleugels die het schip bij hoge snelheid uit het water tillen. Ook bedacht hij een zwenkkiel die meer stabiliteit gaf en daarvoor een groter oppervlak in zeilvoering op het schip mogelijk maakte. Dit deed hij twintig jaar voordat de zwenkiel werkelijkheid werd. Ook de multi-hull schepen die hij tekende zijn ultramodern en licht van gewicht. Met minimale waterweerstand lijken dit op papier zeer snelle schepen die nagenoeg over het water scheren. Hij tekende schepen met stijve zeilen die meer deden denken aan een vliegtuigvleugel dan een traditioneel zeil. Soms waagde hij zich aan een ontwerp voor een jacht. De Rhino, een goedkoop te bouwen oceaantoerjacht van aluminium, staat bekend als een uitzonderlijk ontwerp gezien de rompvorm en de grote ruimte benedendeks. Voor zover bekend is het nooit daadwerkelijk gebouwd.

Deze tijdelijke presentatie is te zien van eind mei tot oktober 2023 in het Scheepvaartmuseum Amsterdam