Tactische strijd in Beurtveer, strontweer voor Strontrace

Deze week is er de Strontweek, ook wel de ‘Oefening onder zeil’ genoemd. Visserijweek, Beurtveer en Strontrace vertrekken vanuit Workum om op ambachtelijke wijze te zeilen of te vissen. De Strontweek is erkend als Immateriëel Erfgoed.

De Beurtveer: Workum – Durgerdam en terug
De Beurtveer en de Strontrace zijn twee wedstrijden waarbij het oude schippersambacht een grote rol speelt. Zonder motor moeten verschillende havens aangedaan worden en dat vraagt om behoorlijk wat kennis en kunde van het zeilen met historische schepen. Het Beurtveer gaat van Workum naar Durgerdam, waar de schepen minimaal 6 uur voor anker moeten liggen. Daarnaast is er nog een verplichte rusttijd van 6 uur. Ze kunnen daarbij kiezen uit verschillende routes voor de havens Lemmer en Medemblik, en de passage van de Houtribsluis of het Naviduct. Daarnaast zijn er verschillende facultatieve havens: Urk, Hoorn, Volendam of de Blocq van Kuffeler, die je aan kan doen. De winnaar is het schip dat de meeste havens heeft aangedaan én de snelste tijd heeft.

Het is daarmee een hele tactische wedstrijd, die soms op de laatste dag ineens verrassend anders kan uitpakken. Vooral deze week vroeg om goede planning, omdat er vooral woensdag hardere wind werd voorspeld. Zo gingen de eerste schepen dinsdagmiddag alweer onderweg, zoals de snelle tjalk Eenvoud.

Daarnaast zijn de havenmanoeuvres soms een behoorlijke opgave. En soms is het wat dringen. Zo hadden twee schepen in Lemmer een lichte aanvaring, en werd er soms wat hard afgemeerd in Hoorn. Hoorn en Urk zijn sowieso lastige havens met Zuidenwind, je moet er uit kruisen en vooral in Hoorn is het daarvoor eigenlijk te ondiep. Zo overkwam het één van de deelnemende klippers om net in het jachtengat op de stenen te lopen. Gelukkig haalde het anker de snelheid er al wat uit en kregen ze het schip al bomend de haven uit.

De tjalk Eenvoud kwam dinsdagavond om half negen als eerste beurtveerschip in Workum aan. Daar moest ze nog haar verplichte rustpauze nemen van zes uur, zodat ze formeel finishte om half drie woensdagmorgen. Daarmee lijkt ze de Beurtveer te hebben gewonnen. Als tweede schip kwam de Goede Verwachting binnen, gevolgd door de klipper Bontekoe en de Groninger Bolpraam Elizabeth. Op woensdagmorgen staat flink wat wind voor de schepen die nog verschillende haven-manoeuvres moeten doen. KNMI geeft code geel af voor zware windstoten. Terug naar Workum zal het probleem niet zijn want dat is ruim bezeild. Verschillende klippers jagen in de middag met 10 knopen of meer over het IJsselmeer.De definitieve uitslagen worden pas bekend gemaakt nadat alle journaals zijn ingeleverd.

De Beurtveer schepen kan je volgen én terugkijken op hun track & Trace:

De Strontrace: Workum – Warmond en terug
De Strontrace is een wedstrijd waarbij de schepen zo snel mogelijk een paar zakken mest naar Warmond te vervoeren. Zeilend, jagend en bomend, maar zonder de motor te gebruiken. Alleen op het IJ en het Noordzeekanaal moet op de motor worden gevaren. In deze wedstrijd is het de keuze: over Amsterdam of over Haarlem heen, en over de andere plaats terug. De meeste schepen kozen dit jaar voor Amsterdam op de heenweg, alleen de Maatje koos voor Haarlem op de heenreis. Zowel de Houtribsluizen als het Naviduct bij Enkhuizen dienen gepasseerd te worden. Dit jaar had heen door de Houtribsluizen de voorkeur omdat door de Zuidenwind dit heel goed paste in één van de slagen van het opkruisen. Vanaf Lelystad was Durgerdam mooi bezeild.

De Strontrace wordt gevaren in twee klassen: de lichte en de zware klasse. In de lichte klasse doen een zestal skûtsjes mee, in de zware klasse een 4-tal grotere schepen: de tjalk Pallieter, de kraak Vooruitgang, de klipper Willem Jacob (die al vele malen de zware stront heeft gewonnen) en de Zeeuwse poon Maatje. In de dit jaar nieuwe ‘open klasse’ zijn nog geen deelnemers, in deze klasse kan met meer bemanning gevaren worden. Voor de andere strontracers zijn strenge beperkingen aan het aantal bemanningsleden, afhankelijk van de waterverplaatsing van het schip.

In de lichte klasse was de Sterke Yerke de eerste in het keerpunt Warmond, gevolgd door de Verwisseling. De schepen die na hen kwamen kregen onderweg zware windvlagen waardoor het jagen steeds lastiger werd. Het was met recht strontweer. De voorsprong van de koplopers werd daardoor erg groot. Op woensdagmorgen rond vier uur kwam de Sterke Yerke weer terug in Workum en werd daarmee winnaar van de lichte klasse. De Verwisseling, die met een andere bemanning al vele keren de Strontrace won, kwam twee uur later binnen. Inmiddels hebben de Nynke en de Geertje Rosa de strijd gestaakt.

In de zware stront heeft de Willem Jacob meerdere keren gewonnen. Maar dit jaar is er nieuwe concurrentie: de tjalk Pallieter gaf al weinig toe op het kruisen op het IJsselmeer, en al jagend en bomend werd de strijd steeds spannender. In de Ringvaart ontstond onenigheid over hoe ze elkaar konden inhalen. De Pallieter kwam uiteindelijk als eerste op het keerpunt Warmond aan, waarna een spannende race begon terwijl de schepen met de wind mee naar Workum voeren. De Maatje probeerde de heenreis via Haarlem te gaan, maar moest de strijd helaas opgeven. De Vooruitgang lag een beetje achter op de nummers één en twee, en heeft uiteindelijk in Warmond de strijd opgegeven. De Pallieter heeft inmiddels een behoorlijke voorsprong op de Willem Jacob.

De Strontrace kan gevolgd én terug gekeken worden op track & Trace

Voor meer info over Beurtveer en Strontrace kijk je hier

Openingsafbeelding: De Eenvoud terug in Workum, ze won de beurtveer van 2021