Strijdlustig voor Maritiem Erfgoed: Martine van Lier

Martine van Lier is van huis uit andragoloog en toegepast bedrijfskundige. Dat associeer je niet direct met Maritiem Erfgoed. Toch kun je haar omschrijven als de grote aanjager om dat erfgoed op de kaart te krijgen. Om te voorkomen dat het uitsterft.

Veiligstellen van Maritiem Erfgoed, zo kun je haar doelstelling in het kort samenvatten. Al houdt ze zich ook bezig met Cultureel Erfgoed in de volle breedte. Haar bureau ‘ErfgoedWerf, gevestigd op haar luxemotor Neeltje in de Rotterdamse museumhaven, adviseert en biedt project- en procesbegeleiding aan, en maakt management-plannen voor behoud en herbestemming van erfgoed.

Dankzij Martine van Lier (56) hebben al heel wat forten en kerken een nieuwe toekomst gekregen en is de Amsterdamse Grachtengordel op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Maar haar werkterrein betreft steeds vaker het Maritiem Erfgoed. Het waarom ervan is eenvoudig: ‘Er moet veel meer gebeuren voor het maritieme erfgoed dan nu het geval is.’ Martine maakt zich zorgen. ‘Er is nauwelijks zicht op de bedreiging ervan. En op de consequenties die dat zal hebben. Dat we straks weinig meer over hebben. Dat probeer ik voor te zijn.’

Schippersfeest
Haar affiniteit met schepen komt voort uit haar privéleven. In 1998 kocht ze met haar vriend een stoombeurtvaartschip. ‘Ik wist er weinig van maar vond het geweldig!’ Wat haar verbaasde was het restrictieve beleid van de gemeente ten aanzien van bootbewoners. ‘Dat de ene partij zo kopschuw kon zijn voor iets waar de andere zo vol van was.’

Het Gronings woonbotencomité was zeer actiebereid en stapte regelmatig naar de rechter. Maar omdat Martine meer heil ziet in het zoeken naar een gemeenschappelijk belang als oplossing voor conflicten, bedacht ze een alternatief. Samen met 200 vrijwilligers organiseerde ze Groninger WelVaart 2005; een evenement dat van hoofdstedelijk groeide naar internationaal, van een particulier schippersfeest naar een publieke presentatie van Maritiem Erfgoed.

Lastige materie
Het was de opmaat voor haar voortrekkerswerk. Want bij de overheden zit weinig kennis waar het maritiem erfgoed betreft. Dat komt omdat het niet onder de noemer ‘gebouwd erfgoed’ valt; schepen zijn mobiel. Gemeenten vinden dat lastig. En angstig: ‘Dan investeren ze in een haven en varen die schepen zomaar weg.’

Daarnaast willen gemeenten maatschappelijke opbrengsten kunnen
meten, iets wat niet eenvoudig is. Toch begint langzaam door te dringen dat zij er baat bij kunnen hebben wanneer maritiem erfgoed een plek krijgt in hun beleid; het geeft een stad karakter. Maar omdat Rijksbeleid ontbreekt, hebben de gemeenten geen handvatten om vorm te geven aan nieuw beleid. ‘Daarom is het zaak te benoemen wat Maritiem Erfgoed eigenlijk is en welke projecten je daaraan kunt koppelen.K

Lees het gehele artikel van Corine Nijenhuis op de bron

Foto: Martine van Lier met op de achtergrond haar luxe motor Neeltje op de helling, foto: Corine Nijenhuis