Oproep informatie over historische peilboot

In 1902 nam het toenmalige waterschap Schouwen een nieuwe peilboot in gebruik (zie foto). De boot kreeg Zeeuwse naam ‘Luctor et Emergo’. Deze peilboot deed dienst tot 1947 en is tijdens de Watersnoodramp van 1953 ingezet om mensen te evacueren naar veiliger oorden. De peilboot is een zgn. Zeeuwse schouw en is gebouwd in Bruinisse. Na heel wat omzwervingen kwam de peilboot in 2012 vanuit Canada terug naar Zeeland. De Stichting Behoud Hoogaars kreeg de boot geschonken. Omdat het om typisch waterschapserfgoed gaat, bood het waterschap Scheldestromen aan om het transport naar Zeeland te betalen. Inmiddels is de peilboot alweer ruim 8 jaar in onze provincie.

Peilboten worden gebruikt om de vooroevers van dijken en duinen te peilen. Dit is nodig om te controleren of deze voldoende stabiel is. Als dat niet het geval is, moet de vooroever versterkt worden, omdat anders het risico bestaat dat een dijk of duin verzakt. Dit verschijnsel wordt een oeverval genoemd. Het peilen van de vooroevers gebeurt al honderden jaren. Ook tegenwoordig nog. Het waterschap laat hiervoor op dit moment een nieuwe peilboot bouwen. De Luctor et Emergo werd gebruikt om de diepte van de voor een zeedijk gelegen vooroever te peilen. De meeste metingen vonden plaats op een afstand van circa 500 meter uit de kust. Dit was nodig om het risico op een dijk- of oeverval in te schatten. De boot werd met een stalen lijn vastgemaakt aan een paal in de dijk. Er waren twee roeiers, iemand die met het peiltoestel het peillood te water liet om de diepte te bepalen. Ook bediende iemand de haspel met de stalen afstandslijn te bedienen. Tot slot was er iemand om de afstand uit de kust en de diepte te noteren. Aan wal verzette een medewerker de bakens en maakte de afstandslijn vast. De opzichter mat de gevonden dieptes om tot waarden t.o.v. N.A.P. Deze werden vergeleken met die van voorgaande jaren om te bepalen of de oever versterkt moest worden.

Waterschap Scheldestromen en de Stichting Behoud Hoogaars zijn erg geïnteresseerd in de historie van de peilboot. Daarom zijn zij op zoek naar personen die over informatie over de Luctor et Emergo beschikken.  Wellicht herkent u een familielid aan boord van de peilboot of heeft u familieleden die ooit op de peilboot hebben gevaren. U kunt deze informatie sturen naar: bernadette.willaert@scheldestromen.nl.