Nieuw onderzoek naar een zestiende-eeuws wrak in de Waddenzee
Archeologen en historici werken de komende jaren samen in een groot nieuw onderzoek naar een zestiende-eeuws wrak in de Waddenzee.
Het onderzoek richt zich op een schip dat bekendstaat als het Scheurrakwrak of de S01. Dit vaartuig is vergaan in de westelijke Waddenzee, grofweg gelegen tussen Texel en Breezanddijk (de Afsluitdijk). De Texelse duiker Hans Eelman vond het wrak in 1984, waarna grootschalig onderzoek volgde. Dankzij rijksgeld konden vanaf 1987 grote stukken van het schip worden opgetakeld. Duikers haalden ook veel losse voorwerpen boven water.
Het schip werd beroemd dankzij de uitzonderlijk grote hoeveelheid voorwerpen die geborgen kon worden: zo’n 7000 stuks. Het ging bijvoorbeeld om muntgewichten, een zeekompas en een koker voor een landkaart. Er kwamen ook interessante persoonlijke bezittingen tevoorschijn, bijvoorbeeld een lontstok voor een kanon. Hierop stond een Nederlandstalig gedichtje.
Wat leerden wetenschappers hiervan?
Archeoloog Martijn Manders concludeerde in 1998 dat het schip rond 1580 is gebouwd en in ieder geval na 1590 aan de grond gelopen moet zijn. Hij vermoedde dat het vaartuig een functie heeft gehad in de Oostzeehandel. Mogelijk is het vaartuig bij een storm losgeraakt van de Rede van Texel, waarna het oostelijker in de Waddenzee aan de grond liep.
Waar Manders voorzichtig was, waagden anderen zich aan spannender beweringen. Zij koppelden de vondst aan de beroemde Amsterdamse dichter Roemer Visscher, die hier tijdens een storm in 1593 een schip verloor. Kenners spraken van een vroeg ‘fluitschip’, een type vaartuig dat in de zeventiende eeuw de Oostzeehandel ging domineren. Niet alle wetenschappers waren hiervan overtuigd.