Met ‘Smeerlapperij’ je schip onderhouden
Bart Verbeke pleit voor de terugkeer naar de traditionele technieken om varend erfgoed te onderhouden. Bij Monumentenwacht deelt hij zijn expertise graag met al wie daarom vraagt. En dat zijn er in het Antwerpse nogal wat.
Het onderhoud van varend erfgoed kan voor eigenaars een heel gedoe zijn. Oude materialen en bouwtechnieken brengen problemen mee waarvoor de benodigde knowhow niet (meer) tot de courante kennis behoort. Wie zo’n stuk erfgoed met kennis van zaken onder handen wil nemen, kan aankloppen bij Bart Verbeke van Monumentenwacht Vlaanderen.
Doorgeroest
Verbeke wijdde al enkele publicaties en workshops aan het onderwerp, en weet uit eigen ervaring wat het is om een stuk varend erfgoed boven water te houden. Wanneer we Bart treffen, voert hij een controle uit aan een van de erfgoedkranen bij het Antwerpse Havenhuis. Het gevaarte is er belabberd aan toe en is op enkele plaatsen doorgeroest. Toch zal het verplaatst worden en gerestaureerd zodat het weer werkt.
Smeerlapperij
Verbekes recentste publicatie gaat over ‘smeerlapperij’: de klassieke smeermiddelen als lijnolie, teer en pek die je nodig hebt om een boot te onderhouden. “Vroeger waren die producten alomtegenwoordig, vandaag moet je wat research doen.” Of zoals het in de begeleidende tekst van de publicatie heet: “Dit is een pleidooi om een stap terug te zetten en de voordelen van teer, pek en lijnolie af te wegen tegen moderne technieken van afzegelen. (…) Een correct gebruik van traditionele producten voorkomt extra werk op lange termijn, en maakt dat een onderhoudsbeurt een evidentie is.”
Eigen ervaring
Zelf bouwde Verbeke ervaring op door zijn eigen historische vissersboot te restaureren. “Ik had geen geld voor dure verf, dus ik moest wel op zoek naar alternatieven. Die kennis verzamelen was en is een race tegen de klok: er zijn amper mensen die die technieken nog gebruiken, er is al heel veel kennis verloren gegaan. We moeten ons haasten om mensen te spreken die het nog weten, of op zoek naar oude handboeken die ergens op een zolder liggen te vergaan. Aan ons om die kennis opnieuw te bundelen en naar buiten te brengen.”