De laatste vracht voor de veengraver van De Deelen
Theun de Leeuw uit Tijnje heeft zijn laatste vracht gehad: de laatste veengraver van De Deelen stopt ermee. De vergunning loopt af en Theun de Leeuw komt op een leeftijd om ermee op te houden. “Het is een heel gek idee, dat je hier niet meer naartoe hoeft. Ik ben er groot geworden: als jongetje was ik hier al met vader en moeder. Mijn hele leven ligt hier. Maar je wordt ouder, dus het is een keer afgelopen.”
“Ik ben overgebleven.” Zo zegt De Leeuw het zelf. “Ik ben de laatste commerciële veengraver in dit gebied. Mijn broers hebben hier vroeger ook nog gewerkt, maar zij zaten in de turf. Dat doe ik niet, want de grondstof wordt nu gebruikt voor potgrond. Bijvoorbeeld voor boomkwekerijen.
Voorbij met de turf
Dat heeft ook te maken met de veranderingen in de energievoorziening. “Toen de steenkool en het gas kwamen, was het voorbij met de turf. Onze vader is in 1957 begonnen met de exploitatie voor potgrond. Dat kreeg langzamerhand meer handen en voeten. De grootste veengravers zijn naar Letland en Estland gegaan, daar zijn nog veel. De Deelen is ontstaan door de turfgraverij, maar het is nu een gebied van 450 hectare van Staatsbosbeheer.”
Gieterse veengraversfamilie
Het komt niet uit de lucht vallen dat hij veengraver is geworden. “Je wordt veengraver omdat je uit een familie komt die daar al eeuwen mee bezig is. Mijn familie is vanaf ongeveer 1830 een veengraversfamilie. Het was een Gieterse familie die via Tjalleberd hier in De Deelen terechtkwam. Mijn opa is hier begonnen, later mijn vader en mijn broers.”
De Leeuw had nog een vergunning voor de veengraverij. “Die was voor tien jaar afgegeven en die is nu afgelopen. Bovendien is er nog wel wat veen om af te graven, maar het wordt wel moeilijker. Ook met de uitstoot van CO2.”