Albert Wolting vertelt in het Scheepsjournaal over de Hasselter aak Sophia

Albert Wolting vertelt in een nieuwe aflevering van het Scheepsjournaal in de Hoogeveensche Couranr over de Hasselter aak Sophia.

Hasselter aak
Arend Kattouw (1859-1942) was geboren in Hoogeveen. In 1911 laat Arend een schip bouwen bij scheepswerf Mittendorff in Dedemsvaart. Het is een zogenaamde Hasselter aak. De lengte is 22,65 meter en breed 4,74 meter. Het schip heeft 98 ton laadvermogen. Het schip, de Sophia, werd als zeilschip gebouwd. In 1939 werd het schip verlengd tot 25,09 meter en werd daarmee 112 ton. Later werd er een opduwer aangeschaft, een klein bootje met een motor erin dat het schip vooruit duwde.

Gezonken
In 1937 namen de broers, Hendrik en Derk Kattouw het schip van hun vader over. Er werden diverse ladingen mee vervoerd. Eind november 1944 hadden ze turf geladen in Klazienaveen. Er was een deklast op gezet van 20 turven hoog. Ook de gangboorden waren volgestouwd met turf. De lading was bestemd voor de Houtbewerkingsfabrieken van Halbertsma in Grouw. Op 30 november werd ’s avonds afgemeerd ter hoogte van de Openbare School dichtbij de Holslootsbrug. Het was ongeveer 23.30 uur toen er Engelse vliegtuigen over kwamen. Het schip werd zodanig getroffen dat het in korte tijd zonk.

Het schip lag stevig afgemeerd aan de zuidelijke oever. Het maakte zwaar slagzij en bleef op de hellende kanaalbodem liggen. Hierdoor lag alleen de stuurboordzijde onder water. Bijzonder is dat de 20 turven hoge deklast bleef liggen. De loegers (turfstouwers) hadden goed werk verricht. In Nieuw-Amsterdam was de Duitse Weermacht gevestigd. Zij namen de turf in beslag. Zij transporteerden dat naar hun kwartier en werd gedroogd. Uiteindelijk verbranden ze de hele lading. Zij weigerden hierover een verklaring af te geven aan de schippers, de gebroeders Kattouw.

Schaderapport
Het schip was verzekerd bij de Dedemsvaartse Assurantie. Het was oorlogsschade. De gebroeders waren niet voor molest verzekerd. De claim werd doorgespeeld naar een landelijke organisatie. De schade werd aangemeld en er kwam een expert, de heer Duinkerken, om de schade op te nemen. Hij had opdracht gekregen van ene Jan ter Meulen uit Amsterdam die ‘Regeeringsgemachtigde’ was.

Al op 2 december kwam Duinkerken kijken hoe de Sophia er bij lag. Later bij de lichting werd de schade vastgesteld. Er werd een uitgebreid rapport opgesteld. Allereerst werd de conditie van het schip bekeken. In detail werd vastgesteld dat het een goed onderhouden vaartuig was. Daarna werd uitgebreid de schade beschreven. Er zaten vijf gaten in het schip. Het grootste was 250 mm doorsnee. Het kleinste 40 mm. Hieruit kun je concluderen dat het niet alleen een kogelgaatje was.

Lees het gehele artikel op de bron: Hoogeveensche Courant

Foto: De Hasselter aak. Foto: Archief Albert Wolting